Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olarak kabul edilen imalat sanayii performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (satın alma yöneticileri endeksi) mayısta bir önceki aya göre yatay seyrederek 49.2 düzeyinde gerçekleşti. Veri, imalat sektöründe faaliyet koşullarının ılımlı düzeyde olmakla birlikte üst üste üçüncü ay bozulduğunu gösteriyor.
Talepteki azalması etkiliyor
Talepte devam eden durağan seyir mayıs ayında hem üretim hem de yeni siparişlerin ivme kaybetmesine neden oldu. Böylece yavaşlama eğilimi üretimde 6 aya, yeni siparişlerde 8 aya ulaştı. Diğer yandan her iki göstergede de azalışın hız kesmesi göreli bir iyileşme anlamına geldi. Bu arada yeni ihracat siparişlerinde son iki yılın en hızlı düşüşü yaşanırken bazı firmalar Avrupa’daki ekonomik yavaşlamaya dikkat çekti.
İstihdamdaki artış trendi 24 aya çıktı
Kapasite genişletme çabalarının bir parçası olarak imalatçılar istihdamı artırmaya devam etti. İstihdamdaki artış ılımlı düzeyde gerçekleşmekle birlikte trend olarak 24 aya ulaştı. Mayısta yeni siparişlerin yavaşlaması ve istihdamın artmaya devam etmesi firmaların birikmiş işlerini azaltabilmelerini sağladı. Bu arada yeni ihracat siparişlerindeki zayıflık, stok seviyelerindeki artışı destekledi. Girdi stokları son altı ayda ilk kez artarken nihai ürün stokları sekiz aylık düşüşün ardından toparlanma gösterdi. Nihai ürün stoklarındaki artış Eylül 2015’ten beri en yüksek hızda kaydedildi.
Enflasyonist baskıların hafiflediğine yönelik işaretler ikinci çeyrek ortasında da devam etti. Ham madde fiyatlarındaki artışa ve döviz kurundaki dalgalanmalara bağlı olarak girdi maliyetleri hızla artsa da enflasyon oranı üst üste beşinci ay geriledi ve Şubat 2021’den beri en düşük düzeyde gerçekleşti. Nihai ürün fiyatlarındaki artış da önceki aya göre daha düşük seyretti.
Tedarik zincirlerindeki aksamalar nisan ayına göre oldukça hafifledi ve böylece tedarikçi performansındaki bozulma Eylül 2020’den beri en ılımlı düzeyde ölçüldü.
“Şirketler, ihracat siparişlerinde zorlandı”
Verileri değerlendiren S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi:
“Son aylarda yaşanan zorluklar, Türk imalat sektöründeki talebin mayıs ayında da durağan kalmasına yol açtı. Firmalar, Avrupa’daki ekonomik yavaşlama nedeniyle yeni ihracat siparişi almakta zorlandı. Bununla birlikte iş yapma koşullarının yakında iyileşmeye başlayabileceği yönünde bazı sinyaller dikkat çekti. Örneğin tedarik zincirlerindeki aksamalar Eylül 2020’den beri en sınırlı düzeyde gerçekleşirken maliyet enflasyonu üst üste beşinci ay geriledi. Bu kısmi iyileşmelerin siparişlerde yeniden büyümeyle sonuçlanması durumunda, istihdamda süregelen artış trendi firmaların bu sürece hazır olmasını sağlayacak.”