Vatandaşların tasarruflarını Türk lirası cinsi varlıklarda değerlendirmelerini teşvik etmek için oluşturulan GES, Kamu İktisadi Teşebbüsleri içerisinde yer alan Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) ve Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğünden (KEGM) bütçeye aktarılan hasılat hisselerine endeksli olacak. Türkiye genelinde 15-22 Haziran’da, GES ihracına ait talep toplama süreçleri gerçekleştirilecek.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, iktisatta atılacak adımların açıklanmaya başlanacağını duyurmasının akabinde birinci hamleyi GES ile yaptı. Bakanlığın açıklamasına nazaran, gelire endeksli devlet iç borçlanma senedi (GES) talep toplama süreçleri gerçekleştirilecek. Gelire endeksli senet sırf gerçek şahıslara ihraç edilecek ve talep toplama süreçleri ile kupon ve anapara ödemeleri Ziraat Bankası, Halk Bankası ve Vakıflar Bankası aracılığıyla gerçekleştirilecek.
GELİRE ENDEKSLİ SENET (GES) NEDİR?
Devlet İç Borçlanma Senetlerinin çeşitlendirilmesi ve yatırımcı tabanının genişletilmesi emeliyle, Hazine tarafından 28 Ocak 2009 tarihinde birinci Gelire Endeksli Senet (GES) ihracı gerçekleştirilmişti.
GES ihraçlarında getiriler, Kamu İktisadi Teşebbüsü statüsündeki Türkiye Petrolleri Anonim İştiraki (TPAO), Devlet Gereç Ofisi (DMO), Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) ve Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’nden (KIYEM) bütçeye aktarılan hasılat hisselerine endekslenmişti.
GES getirilerine ait ödemelerin hesaplanmasında TPAO, DMO, DHMİ ve KIYEM tarafından bütçeye aktarılan üç aylık ve altı aylık hasılat hisselerinin toplamı temel alınmıştı. Gerçekleşen gelir tahsilatının Bütçe’de açıklanan azami fiyatların üzerlerinde olması durumunda yatırımcılara kelam konusu azami meblağ karşılıkları temel alınarak ödeme yapılmıştı.
GES ile getirisi devlet gelirleriyle ilişkilendirilen bir yatırım aracı yaratılmış oluyor. Kelam konusu senetlere uygulanacak minimum kupon ödeme garantisi sayesinde yatırımcının gelir hissesindeki değişimden olumsuz etkilenmesi önlenmiş oluyor.
Ödenecek taban bir gelir oranı olacak mı? Olacaksa bu oran nasıl belirlenecek?
İlgili endeks bedeli minimum 95 ve azami 110 düzeyinde olabilecek ve bu kapsamda yatırımcıya ilan edilen kupon oranının taban yüzde 95ine denk gelen bir getiri garantisi sunulacak.
Ürünün vadesi ve vade getirisi nasıl hesaplanacak?
Senedin vadesi 6 ay olarak belirlendi. Sonraki kademelerde 1 yıl ve/veya başka vadelerde de ihraç yapılması öngörülüyor.
Sisteme yalnızca döviz hesabını bozduranlar mı dahil olacak?
Söz konusu ihraçlara tüm ferdi yatırımcılar dahil olabilecek. (DHA)
GES BAŞVURUSU NE VAKİT?
Bakanlığın resmi toplumsal medya hesabından, hususla ilgili yapılan açıklamada şöyle denildi:
* “Bugün (09.06.2022) Bakanlığımızın resmi hesabından yayınlanan basın açıklamasında yer alan atılacak adımlar kapsamında;
* Bakanlığımızca, vatandaşlarımızın tasarruflarını Türk Lirası cinsi varlıklarda değerlendirebilmelerinin teşvik edilmesi ve yatırımcı tabanının genişletilmesi emeliyle, gelire endeksli Devlet iç borçlanma senedi (GES) talep toplama süreçleri 15 Haziran 2022 tarihinden itibaren gerçekleştirilecektir.
* Yalnızca gerçek bireylere sunulacak olan GES’ler, ülkemiz genelinde gerçekleştirilecek duyuru ve talep toplama süreçleri yoluyla ihraç edilecektir.
* Senede ait talep toplama süreçleri ile senedin ihracı, kupon ve anapara ödemeleri Bakanlığımız sitesinde yayınlanacak duyuruda belirtilecek bankalar aracılığı ile gerçekleştirilecektir.
* İhraç edilecek senetler üç ayda bir yatırımcısına kupon getirisi sağlayacak olup kupon ödemelerinde taban getiri garantisi olacaktır.
* Senedin kupon ödemesine temel teşkil edecek getiri oranı ve vade yapısı ihraç duyurusunda ilan edilecektir.
* Senedin yatırımcıya sağlayacağı sonuncu getiri oranı, ihraç etabında Bakanlığımız tarafından belirlenen getiri oranının, hasılat gerçekleşmeleri çerçevesinde hesaplanacak endeks bedeli ila çarpılması yoluyla belirlenecektir. Kamuoyuna hürmetle duyurulur.”
GES AYRINTILARI AŞİKÂR OLDU
Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan dün yapılan açıklamada, “Vatandaşlarımızın tasarruflarını Türk Lirası cinsi varlıklarda değerlendirebilmelerinin teşvik edilmesi ve yatırımcı tabanının genişletilmesi emeliyle, gelire endeksli Devlet iç borçlanma senedi (GES) talep toplama süreçleri 15 Haziran 2022 tarihinden itibaren gerçekleştirilecektir” denilmişti. Bu adımın ayrıntıları belirli oldu.
Karara nazaran, Türkiye genelinde 15 Haziran-22 Haziran 2022 tarihleri ortasında, GES ihracına ait talep toplama süreçleri gerçekleştirilecek. Bakanlıktan yapılan açıklamada, kelam konusu senedin, sırf gerçek bireylere ihraç edileceği ve talep toplama süreçleri ile kupon ve anapara ödemelerinin Ziraat Bankası, Halk Bankası ve Vakıflar Bankası aracılığıyla gerçekleştirileceği kaydedildi.
“DHMİ VE KEGM’DEN BÜTÇEYE AKTARILAN HASILAT HİSSELERİNE ENDEKSLİ OLACAK”
Açıklamada şöyle denildi:
* “Senetler için minimum talep fiyatı 1000 TL olup 1 TL’nin katları formunda ihraç edilecektir. Senetler, talep toplama devrini takip eden haftada, 24 Haziran 2022 Cuma gününde, yatırımcıların hesaplarına aktarılacaktır.
* GES’lerin getirileri, Kamu İktisadi Teşebbüsleri içerisinde yer alan Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) ve Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’nden (KEGM) bütçeye aktarılan hasılat hisselerine endeksli olacaktır.
* Bu çerçevede, kelam konusu senetlerin getirilerine ait ödemelerin hesaplanmasında DHMİ ve KEGM tarafından bütçeye aktarılan 3 aylık hasılat hisseleri toplamı temel alınacaktır.
* Kupon ödemeleri, Hazinece belirlenen getiri oranının hasılat hissesi fiyatları gerçekleşmeleri sonucunda hesaplanan endeks kıymeti ile tekrar kıymetlenmesi prosedürüyle hesaplanacaktır.”
“DİBS’LERDEN ELDE EDİLEN GELİR VE KARLARA YÜZDE 0 STOPAJ ORANI UYGULANACAK”
İhracın Hazine tarafından belirlenen dönemsel getiri oranı yüzde 5.32 yıllık bileşik getiri ise yüzde 23.04 olacak. Açıklamada, ihraç edilecek senetlere ait bilgiler de verilerek şöyle denildi:
* “GES’lerin kupon ödemelerinde temel alınacak beklenen hasılat hissesi meblağı olarak, 2022 Yılı Bütçe Kanununda açıklanan 2022 yılı için toplam 874.144.000 TL (DHMİ’den sağlanan gelir kestirimi 565.993.000 TL ve KEGM’den sağlanan gelir kestirimi 308.151.000 TL) olan gelir varsayımı meblağı baz alınacaktır.
* Bu kapsamda, ilgili aylar için hasılat endeksinin hesaplanmasında kelam konusu projeksiyonların gelir varsayım sayısının ilgili yıl için aylık olarak eşit dağıldığı varsayımı temel alınmaktadır.
* Öbür taraftan, senetler, mevcut vergi mevzuatına tabi olup Gelir Vergisi Kanununun Süreksiz 67’nci hususu uyarınca vergilendirilecektir.
* Bununla birlikte, 22.12.2021 tarihli ve 31697 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4937 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla, ilgili Kanun unsurunda süreksiz husus eklenerek değişikliğe gidilmiş olup 22.12.2021 31.12.2022 tarihleri ortasında iktisap edilen, DİBS’lerden elde edilen gelir ve karlara yüzde 0 stopaj oranı uygulanacaktır.
* Bu sebeple, 23.09.2022 ve 23.12.2022 tarihlerinde yapılacak kupon ödemelerinde stopaj oranı yüzde 0 olacaktır.”