Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Almanya’nın Münih kentinde düzenlenen 61. Münih Güvenlik Konferansı’nın (MSC 2025) “Şam için Yeni Şafak: Suriye’de Geçiş Süreci İçin Beklentiler” panelinde konuştu.
Dışişleri Bakanı Fidan, bölge ülkelerinin Suriye konusunda fikir birliği içinde olduğunu belirterek “Komşu ülkelere yönelik tehdit görmek istemiyoruz. Terörizmin gelişmesini ve kendine yer bulmasını istemiyoruz. Azınlıkların berbat muamele görmesini istemiyoruz. Suriye’nin toprak bütünlüğünün ve siyasi egemenliğinin sağlanmasını istiyoruz. Kapsayıcı bir idare görmek istiyoruz.” dedi.
Bölge ülkelerinin Suriye konusunda fikir birliği içinde olduğuna dikkati çeken Fidan, “Bu unsurlar şunlar; komşu ülkelere yönelik tehdit görmek istemiyoruz. Terörizmin gelişmesini ve kendine taban bulmasını istemiyoruz. Azınlıkların makûs muamele görmesini istemiyoruz. Suriye’nin toprak bütünlüğünün ve siyasi egemenliğinin sağlanmasını istiyoruz. Kapsayıcı bir idare görmek istiyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Fidan, Suriye’deki yeni idarenin milletlerarası ve bölgesel toplumun taleplerine düzgün karşılık verdiğini lisana getirerek mevkidaşlarından ve başka yetkililerden Suriye idaresine ait büyük şikayetler almadığını, bu şahısların Suriye’nin aşması gereken zorlukların farkında olduğunu tabir etti.
“Her ülkede sadece bir yasal silahlı kuvvet olmalıdır”
Suriye’de istikrarı sağlama konusundaki en kıymetli problemlerden birinin silahlı kümeleri birleştirmek olduğunu vurgulayan Fidan, ülkedeki yeni idarenin bu mevzuyu kapsamlıca ele aldığını lisana getirdi.
Fidan, Suriye idaresinin silahlı kümeleri birleştirme konusunda gerçek adımları attığı değerlendirmesinde bulunarak “Bizim anlayışımıza nazaran, şu anda silahlı kümeleri birleştirme konusunda gerçek adımları atıyorlar, zira bize nazaran rastgele bir ülkede sadece bir yasal silahlı kuvvet olmalıdır.” dedi.
Herhangi bir silahlı kümesi tolere edemeyeceklerinin altını çizen Fidan, bunun bölgeye kaos ve istikrarsızlık getirdiğini yaşayarak öğrendiklerine işaret etti.
Fidan, ülkede nizamı ve insanların güvenliğini sağlamak için silahlı kümelerin tek ulusal ordu altında bir ortaya getirilmesi gerektiğini kaydetti.
“Korumak için orada olduğumuz tüm beşerler, ülkeyi daima birlikte yönetiyorlar”
Fidan, Suriye’deki sürecin devam ettiğine işaret ederek “Elbette Suriye’de attığımız her adımı yine hesaplıyoruz. Şu anda Suriye ile ilgili öncelikli amacımız ve meşguliyetimiz, tekrar yapılanma konusunda onlara nasıl yardımcı olabileceğimiz, ekonomiyi nasıl tekrar eski haline getirebileceğimiz ve akabinde devlet kurumlarını nasıl yine inşa edebileceğimizdir.” dedi.
Muhaliflerin denetimi altında yaşayan nüfusu korumak için askeri açıdan harekete geçildiğini anımsatan Fidan, “O periyotta yaklaşık 5 milyon şahıstan bahsediyorduk. Bu, Astana sürecinin bir sonucuydu. Bence bugün, korumak için orada olduğumuz tüm beşerler, Allah’a şükür ki, ülkeyi daima birlikte yönetiyorlar. Umarım onları parlak bir gelecek bekliyordur.” diye konuştu.
Fidan, Suriye’den terör örgütlerine karşı gayrette Türkiye’nin yanında olmasının beklendiğini tabir ederek “Çünkü PKK/YPG, Suriye ve tüm bölge için DEAŞ üzere büyük bir tehdittir. Zira Türkiye’den, Irak’tan ve İran’dan gelen milletlerarası teröristler şu anda Suriye’nin kuzeyinde toplanmış ve besleniyorlar ve DEAŞ’a karşı savaşma mazeretiyle kendilerini gizliyorlar.” dedi.
ABD ordusuna “hapishane hizmeti” verildiğini söyleyen Fidan, şöyle devam etti:
“Çünkü DEAŞ mahkumlarını mahpusa atacak öbür bir yer yok. Bu yüzden burası hapishane olarak seçildi. Fakat bu insanların ülkenin üçte birini işgal etmesine, petrol ve gaz alanlarının üzerinde oturmasına, ülkeyi soymasına, merkezi hükümetin ve öbür milyonlarca Suriyelinin petrol ve gazdan faydalanamamasına müsaade veremezsiniz. Bu yüzden buna bir son verilmelidir. Bu, yalnızca bizim için bir ulusal güvenlik tehdidi değil, tıpkı vakitte bölgemiz için de büyük bir sorun.”
Fidan, konuya ilişkin ABD Başkanı Donald Trump yönetimiyle de konuşulduğunu belirterek “Aslında evvelki idareyle de vazife müddetlerinin sonuna hakikat ayrıntılı görüşmeler yapmıştık. Fakat artık Trump idaresi yeni yeni oturuyor. Ben dün Bakan Rubio (ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio) ile birinci yüz yüze görüşmemi yaptım ve başka meslektaşlarım da mevkidaşlarıyla görüşüyorlar. Umarım mutabakata varırız.” dedi.
“Suriye’nin geleceği konusunda optimist olmamız gerekiyor”
Türkiye’nin bölgedeki 14 yıllık dayanağının, Suriye’nin egemenliği üzerinde kelam sahibi olacağı manasına gelmediğini belirten Fidan, şunları kaydetti:
“Bu, bilhassa kaçındığımız bir şey. Bu türlü bir izlenim dahi yaratmak istemiyoruz. Aslına bakarsanız, az evvel işaret ettiğiniz şey bölgemizdeki büyük bir sorun yani tahakküm kültürü. Zira bölgemizde uzun vakittir bu dehşet ve kaygı var. Bölgeye kim hakim olacak? Türkler mi, İranlılar mı yoksa Araplar mı? Bence bunu geride bırakmalıyız. İşbirliği, hürmet, dayanışma ve birbirimizin egemenliğine bağlılık kültürünü yerleştirmeliyiz. Bunun artık çok yakın olduğunu ve bunu yapabileceğimizi düşünüyorum. Bizim bu türlü bir halimiz yoktu zira biz bölgemizde yaşananlardan değerli dersler çıkardık.”
Fidan, Suriye’nin geleceği konusunda optimist olunması gerektiğini düşündüğünü söz etti.
(AA)