Harran Üniversitesi Arkeoloji Kısmı ve Harran Ören Yeri Hafriyat Lideri Prof. Dr. Mehmet Önal, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın başlattığı “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında ören yerindeki arkeolojik hafriyat çalışmalarının devam ettiğini belirtti.
Harran Ulu Mescidi’nin 200 metre kuzeyinde yer alan katedral kalıntılarındaki kazılara ağırlaştıklarını söz eden Önal, daha evvelki hafriyatlarda katedralin duvarlarını, sütun başlıklarını ve kuzey nefinin (ana koridor) büyük kısmını ortaya çıkardıklarını söyledi.
Önal, hafriyatlarda katedral mimarisinde seçkin görülen kuzeye açılan 3 kapıya rastladıklarını belirterek, “Buna artık sıradan bazilikal kilise demiyoruz, onun da bir üstü büyüğü baş kilise olan Harran’ın katedrali diyoruz zira 50 metre uzunluğundan daha fazla olağan kilise ebadından epeyce büyük. Münasebetiyle bölgenin en büyük katedrallerinden birisi şu an Harran’da ve biz hafriyat çalışmasını yapıyoruz. Üçüncü nefin mimarisini büyük oranda ortaya çıkardık” diye konuştu.
Kazı çalışmalarının tamamlanmasının akabinde katedrali restore edeceklerini lisana getiren Önal, bir sonraki adımın ise bu alanın etraf düzenlemesi yapılarak ziyarete açılması olduğunu aktardı.
“Harran’da Hazreti İbrahim’in bir fotoğrafının de olmasını bekliyoruz”
Önal, hafriyat çalışmaları sırasında yeni buluntular elde ettiklerini ve bunların kendilerine yapının mimarisi hakkında bilgi verdiğini belirterek, şöyle devam etti:
“Çalışmalarımızda da birkaç tane buluntuya ulaştık, zati onlar bu alanın mimarisini de bize gösteriyor. Altın yaldızlı cam mozaik tesseraları görüyoruz. Bunlar duvarlarda ve kemerlerde, tonozlarda kullanılmış. Biz düşmüş halde tuğla tonozlarını da bulduk. Hasebiyle tabandan da mozaik bekliyoruz hatta kutsal semavi dinlerde Hazreti İbrahim ile özdeşleştiği, cet kenti olduğu için Harran’da Hazreti İbrahim’in bir fotoğrafının de olmasını bekliyoruz bu mozaiklerden.
Yine sanat tarihçi hocalarımıza bu buluntuları gösterdik. Alçı cam şebekesi üzerinde renkli camlar, vitray diye de niteleniyor. Şanlıurfa’daki bu vitraylar bölgenin en eskisi olarak isimlendiriliyor zira biz kiliseyi buluntulara nazaran bölgemizdeki erken Bizans kiliseleri olarak isimlendiriyoruz. O da 5’inci yüzyıl olmalıdır. Münasebetiyle bölgenin en eski renkli cam örneklerini burada görüyoruz”
Camlardan birinin mavi, başkasının yeşil, ötekinin mor olduğunu lisana getiren Önal, “Bunların fonksiyonu bilhassa kilise pencerelerinden salonlara giren ışığı renklendirip, dua ederken, İncil okurken oradaki ilahi atmosferi daha da güçlendirmektir” dedi.
Önal, çeşitli vaftizlerde kullanılmış yahut kutsal su taşınmış cam şişe ile üzeri çeşitli desenlerle süslü cam gereçlerin de gün yüzüne çıkarıldığını söyledi.