T24-SanatSepet Ajanda
Türkiye’nin sanatla dolup taşan kentlerinden İstanbul, Ankara ve İzmir’de bulunan tiyatro, stant, atölye üzere aktiflikleri derleyen SanatSepet Ajanda, bu hafta ikinci sayısıyla sizlerle. Ekim ayının gelmesiyle hareketlenen sinema şenlikleri, stant takvimleri bu haftaki ajandanın odağında.
Her hafta cuma günü yayımlanan SanatSepet Ajanda’da bu hafta 5-11 Ekim tarihlerindeki aktifliklerine yer veriliyor.
İşte İstanbul, Ankara ve İzmir’de sizler için derlediğimiz kültür sanat aktiflikleri:
İstanbul’da bu hafta
BİFED
Bozcaada’da 11 yıl evvel başlayan ve kısa müddette milletlerarası bir şenlik haline gelen BIFED; 5 gün boyunca ada halkı ve konuklar, adanın merkezinde, köylerinde, bazen bir açık hava sinemasında, bazen bir köy meydanında sinemalarla bir ortaya gelecek.
11. defa Bozcaada’da düzenlenen BIFED (Bozcaada International Şenlik of Ecological Documentaries), iklim felaketleri, dijital kirlilik, lokal halk uğraşları ve yoksulluk üzere bahisleri işleyen sinemalarla izleyiciyle buluşmaya hazırlanıyor. Türkiye’den sinemaların yanı sıra ortalarında Avusturya’dan Mare, Valley Pride ve Down to the last Drop üzere Avusturyalı direktörlere ilişkin sinemaların de bulunduğu çok sayıda memleketler arası direktörün çalışmalarını da içeren şenlik programı, söyleşilere atölyelere ve gelecek vaat eden yetenekler dahil olmak üzere belgesel sinema yapımcılarına yönelik seminerlere geniş yer ayırıyor.
Festival koordinatörlüğünü Bilgi Üniversitesi Medya Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Ethem Özgüven’in üstlendiği BIFED’ 24, 100’den fazla ülkeden gelen 700’ü aşkın sinema ortasından seçim yaparak ana yarışta yaklaşık 20, Panorama’da 10 ve özel gösterimlerde 10 sinema sunacak. Öğrenci projelerine dayanak vermek için Gaia Öğrenci Mükafatı kapsamında da 10 sinema pahalandırılacak.
Filmler, global ve lokal ekoloji meselelerine odaklanarak izleyicilere hem kişisel hem de toplumsal manada ilham vermeyi hedefliyor.
Festivalde gösterilecek kimi fimlerin direktörleri de aktifliğe katılıp izleyicilerle söyleşiler aracılığıyla buluşarak sinemalar hakkındaki soruları yanıtlayacak.
Salonların yanı sıra köylerde, çiftliklerde ve doğal yerlerde düzenlenecek söyleşilerde, adanın tabiatı, balı, zeytinyağı, şarabı üzere mahallî ögeler da konuşulacak..
212 Photography Istanbul
212 Photography Istanbul, İstanbul’un her iki yakasında, kentin 30 farklı noktasında sanatseverlerle buluşuyor. Fotoğrafın yanı sıra pek çok farklı disipline programında yer veren, Türkiye’den ve dünyadan isimleri İstanbul’da ağırlayan şenlik yedinci yılında sürdürülebilir bir sanat ve kültür geleneği oluşturma yolunda emin adımlar atmaya devam ediyor.
28 Eylül – 13 Ekim tarihleri ortasında gerçekleşecek olan şenlik; T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı desteğiyle Türkiye Kültür Yolu Şenliği dahilinde, Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın katkılarıyla her sene kapsamı zenginleşen bir program sunuyor.
Bir Koleksiyoner Hikâyesi
Mustafa Taviloğlu’nun 1972 yılından itibaren büyük bir tutku ve özveriyle oluşturduğu koleksiyonu, “Bir Koleksiyoner Hikâyesi” İstanbul’da yedi farklı yerinde izleyiciyle buluştu. İstanbul Fotoğraf ve Heykel Müzesi, Artİstanbul Feshane, İstanbul Sanat, Müze Gazhane, Likör Fabrikası, Galeri Eyüpsultan ve İş Sanat Kibele Sanat Galerisi gibi İstanbul’un kültür sanat haritasında kıymetli yedi yere yayılan koleksiyonda 903 sanatkarın 2412 yapıtı yer alıyor.
Küratöryal düzenlemeleri Derya Yücel ve Marcus Graf tarafından yapılan 52 yıllık koleksiyonda Hoca Ali Rıza’dan Osman Hamdi’ye, Halil Paşa’dan Süleyman Seyyid’e, Fikret Mualla‘dan İbrahim Çallı’ya Bedri R. Eyüboğlu’ndan, Cihat Burak’a, Komet’e, Mehmet Güleryüz’e ve Burhan Doğançay’a kadar onlarca ünlü Türk sanatkarın yapıtlarının yanında pek çok yabancı sanatkarın işleri de yer alıyor. Sanatkarlar, periyotlar, üsluplar, teknikler ve medyumların çeşitliliği ile geniş bir yelpaze sunan stantta, son yıllarda koleksiyona dahil olan genç sanatkarların aktüel yapıtlarını de görmek mümkün.
Tektonik Hafıza
İsmini üzerinde yaşadığımız tektonik levhalardan alan stant; yerkürenin altında ve üstünde olanlarla kurduğumuz devinim halindeki bağdan esinlenerek insanlık hafızasındaki kesintisiz değişim ve dönüşümü ortaya koyan yapıtları bir ortaya getiriyor.
Tektonik Hafıza, biz yaşarken yavaşça uzamaya devam eden tırnaklarımız üzere durmadan değişen benliklerimizin yerkürenin dönüşümü ile bağlantısına dikkat çekmeyi amaçlıyor. Stant, ziyaretçilerini yapıtlar ortasında döngüsel rotalar çizmeye teşvik ederek kaçınılmaz olan ferdi ve toplumsal dönüşümün sonsuz ihtimallerini araştırmaya davet ediyor.
Rahmi Aksungur, Setenay Alpsoy, Can Aytekin, Ahmet Elhan, Esma Ertel & Murat Ertel, Mengü Ertel, Mukadderat Genç, Serenay Gülyağcı, Hakan Gürsoytrak, Nuri İyem, Nasip İyem, Temür Köran, Huo Rf, Emin Turan, Rei Xiao ve Devin Oktar Yalkın’ın yapıtlarını bir ortaya getiren Tektonik Hafıza, bu yıl yedincisi düzenlenecek 212 Photography Istanbul’un paralel stantları ortasında yer alıyor. Stantta ayrıyeten, Nuri İyem’in daha evvel sergilenmemiş fotoğrafları, Mengü Ertel’in 1978 tarihli Doğurgan Döngü serisinden bir seçki ve Hakan Gürsoytrak’ın fotoğrafları izleyiciyle buluşacak.
1 Ekim Salı günü saat 18.00’de başlayacak açılışa, 20.00 – 22.00 saatleri ortasında Esma ve Murat Ertel’in Tektonik Hafıza’ya özel olarak hazırladıkları kıtalararası bir dinleti eşlik edecek.
Tektonik Hafıza, 1 Ekim – 2 Kasım 2024 tarihleri ortasında Evin’de ziyarete açık olacak.
Cadı Kazanı
Yıl 1692… ABD’de Salem kasabası…Cadılıkla suçlanan insanlar… Büyük tartışmalara, akabinde azaplara, nihayetinde de idamlara varan mahkemeler… Çıkarları için listelerce insanları vefata sürükleyen öbür beşerler. İnancı kullanarak; evvel toplumsal ömrü, sonra hukuku, nihayetinde onuru yok etmeye çalışan yönetenler ve buna sebep olmayı veyahut seyirci kalmayı seçen halk… Tiyatro yazınının değerli isimlerinden Arthur Miller’ın, 1952’de gerçek olaylardan yola çıkarak yazdığı bu ölümsüz eser; birinci kere Kent Tiyatrosu’ndan seyircilerini selamlıyor. Eser, 4-5 Ekim’de Müze Gazhane’de 9-12 Ekim tarihlerinde ise Kağıthane Sadabad Sahnesi’nde olacak.
Azize Show
Bir standup fotmatında gerçekleştirilen Azize Show, seyircisine gülmeyeceği bir an bırakmıyor. Günümüzün öne çıkan drag queenlerinen Azize, seyircisine sataşıyor, kimseleri ayırmıyor, eşitliğe inanıyor. Masaların ortasından geçerek eğlenceyi yanınıza getiriyor. Azize, stad up gösterisiyle 5 Ekim’de Sahne Beşiktaş’ta olacak.
Ankara’da bu hafta
Belleğin İzdüşümü
Derya Yıldız, çağdaş bayanı merkeze aldığı bu standında, toplumsal ve ferdi belleği bir ortaya getirerek izleyicilere derinlikli bir sanatsal tecrübe sunacak.
“Belleğin İzdüşümü” standında, Derya Yıldız ferdî ve toplumsal belleğin izdüşümlerini ele alarak geçmişin izlerini çağdaş bir yaklaşımla tuvaline aktarıyor. Sanatçı, fotoğraflarında bayanın hayatını renk, ışık ve ses metaforlarıyla harmanlarken, birebir vakitte izleyiciyi derin bir düşünsel seyahate çıkarıyor. Yıldız, toplumsal hafızanın gölgede kalmış anılarını ve silikleşmeye yüz tutmuş anıları kendi sanatsal perspektifiyle birleştirerek, geçmişin derinliklerine çağdaş bir ışık tutuyor.
Bu stant, sanatkarın belleğin ve vaktin dönüşümü üzerine yaptığı içsel bir sorgulama niteliği taşıyor. Her bir eser, hem sanatkarın şahsî geçmişine hem de izleyicinin kendi anılarına hitap eden görsel bir lisan yaratıyor. Yıldız, bilhassa “görünenler dünyasında” hepimizin aslında gölgelerimizi kovaladığımızı söz ederken, fotoğraf sanatının kalıcılığına olan inancını ve belleğin sanatta bir yol gösterici olduğunu vurguluyor. İzleyiciler, stantta yer alan yapıtlarda ferdî ve kolektif hafızanın derin izlerini bulacaklar.
“Belleğin İzdüşümü,” Derya Yıldız’ın sanat anlayışının özünü yansıtan bir stant olarak, hem duygusal hem de düşünsel bir derinlik sunuyor. Sanatseverler, bu stantta geçmişin ve bugünün iç içe geçtiği bir dünyada bellek, kadınlık ve sanatın gücüyle yüzleşme fırsatı bulacaklar. Yıldız’ın güçlü imgelemi ve ustalıkla kullandığı teknikler, izleyiciyi hem sanatsal hem de düşünsel bir seyahate çıkaracak.
Başyapıtlar Sergisi
Görsel sanatlar alanında Türk sanat tarihinin son 150 yıllık serüvenini koruma eden ulusal bir hazine olan Ankara Fotoğraf ve Heykel Müzesi’nin teşhiri de yenilendi. Yeni teşhirin küratörlüğünü Prof. Dr. Kıymet Giray yaptı. Ziyaretçiler, ortalarında Osman Hamdi Bey’den Şeker Ahmet Paşa’ya, İbrahim Çallı’dan Bedri Rahmi Eyüpoğlu’na fotoğraf sanatının önde gelen isimlerinin değer biçilemez 240 adet yapıtının sergileneceği Müze’de Türk fotoğraf ve heykel sanatının “Başyapıtları”nı yakından görme ve keyifli vakit geçirme imkânına sahip olacak. Küratör Prof. Dr. Kıymet Giray, kaleme aldığı ve stantla tıpkı ismi taşıyan “Başyapıtlar” kitabında yapıtların kıssalarının yanı sıra Müze’nin tarihçesine de yer verdi.
Türk görsel sanatlar tarihinin özellikle fotoğraf, heykel ve gibisi alanlarda izlenebilen en eski geçmişini gözler önüne seren; tarihe tanıklık eden, inşâ edildiği günden itibaren Başşehir Ankara’nın toplumsal ve kültürel ömründe eşsiz bir yeri bulunan Ankara Fotoğraf ve Heykel Müzesi, bünyesinde barındırdığı birbirinden değerli esas yapıtlarını özel bir stantla ve yenilenen yüzüyle sanatseverler, araştırmacılar ve ziyaretçileri ile buluşturuyor: “Başyapıtlar” Standı; konutunda, sizlerle…
Fosforlu Cevriye
Suat Dervişin yazdığı oyun bir sokak çocuğu olan Cevriye karakterinin bütün zorluklara karşın hayata tutunma gayretlerini bahis ediniyor. Sokakta soğuktan ölmek üzereyken tanıştığı adam ile hayatının istikametinin değişmesi ile onu artık farklı bir hayat bekliyordur. Aslında bilinmeyen bir idam mahkumu olan bu adam, karakterimizi çıkmaza sokacak, kararlar vermek zorunda bırakacak. Art sokaklarda, hapishanelerde ve birçok farklı yerde hayata tutunmaya çalışan bayanların, çocukların kıssalarını anlatan bu oyun 4 Ekim tarihinde Yeni mahalle Dört Mevsim Tiyatro Sahnesi’nde gösterimde olacak.
Bir Meczubun Hatıra Defteri
Metin Zakoğlu’nun daima birbirinin kopyası olan Gogol yorumlarına karşı bir reaksiyon olarak yazdığı bu oyun, tek oyunculu bir oyun olarak karşımıza çıkıyor. Ana karakteri gerçek bir şizofren olan oyuncu, kimin mecnun kimin akıllı olduğunu sorgulatıyor. Ana olarak Gogol’un kıssalarına orta ara da Zakoğlu’nun kendi gösterilerine şahitlik edeceğiz. Hem güldüren hem de ağlatan bu his karmaşası olan oyun 4-29 Ekim’de Karadavut Sanat Merkezi’nde olacak.
Hayvan Çiftliği
Hayvanlar üzerinden kurgulanan daha adaletli daha eşitlikçi bir sistem hayalinin daha sonra nasıl bir diktatörlüğe dönüştüğü anlatılmaktadır. Bu dönüşüm, en başında haklı görünen eşitlik ve adalet istemleri üzerinden mevcut sömürü nizamına başkaldırı olarak doğmuştur. George Orwell’in etkileyici romanından esinlenilerek yazılan bu oyun, 11 Ekim’de Şato Müellif Sahne’de olacak.
İzmir’de bu hafta
An’a Adanmış
Şimdiki vaktin içinden geçen patikalarda yol alırken, gerisine düşülen, meçhul bir geleceğe faydalı olabileceğini varsaydığı şeyleri getirir geçmişten. Bu seçilmiş mirası, omuzlarında hafif bir sırt çantası üzere taşır. Hiçbir tartısı olmayan. Gelecek ise karşılıklı bakışlarda gizlidir artık. Sükunetle ve adeta rüyadaymış üzere yol alırken tıpkı bir kaşifin iz süren parmaklarıyla boyar anlarla anılarını. Sema Barlas’ın yapıtlarından oluşan ve ziyaretçilerini büyüleyici bir seyahati çıkaracak bu stant 5 Ekim tarhine kadar ziyarete açık olacak.
Gökkuşağı Karma Fotoğraf Sergisi
26 sanatkarın iştirakiyle, 2023-2024 tarihleri ortasında bir yıllık çalışmaları sonucunda akrilik, yağlı boya, sulu boya, pastel boya ve karışık tekniklerden oluşturulan özgün eserler izleyiciye sunuluyor. Stantta yapıtları yer alan sanatkarlar; Ada Beşpınarlı, Dilek Acarsoy, Berat Erdemir, Bilgi Güngör, Can Köle, Defne Çalık, Defne Uysal, Dilara Şemsioğlu, Dilek Bayat, Işıl Kaya, Kemal Yeşil, Lamia Kardeşlar, Mehmet Aykaç, Melike Yılmaz, Melisa Yüncü, Nilgün Uyal, Nuran Yuncu, Nurcan Artunç, Hasret Göksel, Pınar Levent, Saadet Şengün, Sevil Karaağaçlar, Selin Aytaç, Sezgin Eroğlu, Süphan Karaman, Funda Serter biçiminde. Farklı teknikleri bir pozisyonda toplayan stant, 27 Ekim tarihine kadar İzmir Sanat Merkezi’nde ziyarete açık olacak.
Cimri
Semaver Kumpanya, Moliere’in ünlü yapıtı ‘Cimri’yi sahneye taşıyor. Tiyatro tarihinin klasiklerinden olan oyun Tansu Biçer’in rejisi ve Serkan Keskin’in çok konuşulan ‘Harpagon’ performansıyla 7 Ekim’de İzmir Kültürpark Açık Hava Sahnesi’nde olacak.
17. yüzyılda yaşamış Fransız komedya müellifi Moliere’in ünlü yapıtı ‘Cimri’de seyirci, muhakkak bir zümreye bakmakla bir genelleştirmeye bakmak ortasındaki pencereden birçok insanın ve ailelerin iç ve dış yapısına bakacak, garip tesadüflere şahit olacak.
“Dünyadaki insanların en az insan olanı; yeryüzündeki canlıların en katı yüreklisi, pintilerin en pintisidir. Onun sevmesinden kuru, onun okşamasından kısır bir şey olamaz. Vermek öylesine zoruna sarfiyat ki, selam bile vermez kimseye, onu bile alır; yalnız alır…” Bu türlü betimliyor onu tanıyanlar Cimri’yi… Kimdir bu Cimri? Sahiden de dedikleri kadar acımasız, katı yürekli, pinti ve berbat müdür? İnsan doğuştan mı bu türlü olur? Yalnızca yazılmış bir karakter midir? Etrafımızda var mıdır böyleleri? Nasıl bir şey olurdu böylesi bir beşerle yaşamak.
Karanlıkta Bayanlar Sarı Görünür
Amerikan erken devir feminist edebiyatının en kıymetlilerinden Sarı Duvar Kâğıdı kıssasından ilhamla yola çıkarak yazılan özgün tiyatro metni Karanlıkta Bayanlar Sarı Görünür, farklı olduğu için etrafı tarafından ruhsal zorbalığa maruz kalan ve “normalleştirilmeye” çalışan genç bir bayanı merkezine alıyor. Bayan etrafına kendini kanıtlama uğraşı sırasında yeni taşındıkları konuttaki duvar kağıdında beklenmedik bir şey fark eder. Amerikan feminist edebiyatının birinci ve en değerli yapıtlarından olan Sarı Duvar Kâğıdı romanından esinlenerek yazılmış olan oyunda farklı olduğu için etrafı tarafından zorbalığa maruz kalan ve değiştirilmeye çalışılan bayanın kendi kanıtlama eforlarını yansıtılıyor. Farklılık algınızı değitirecek bu oyun 10-12 Ekim tarihlerinde Han Tiyatrosu Ünal Gürel Sahnesi’nde olacak.