Melike Sarıkaya/ Milliyet.com.tr – Türkiye’de büsbütün elektrikle çalışan tek konut olma özelliğine sahip yeşil mesken projesi, güç verimliliği ve etraf dostu teknolojilerle donatılmış yapısıyla tüm dikkatleri üzerine çekiyor. Klâsik meskenlerden farklı olarak yalnızca yenilenebilir güç kaynaklarına dayanan bu mesken, büyük oranda güç tasarrufu sağlıyor. Balkonundan, çitlerine kadar güneş enerjisi paneli kurulu konutta birçok yenilikçi sistem bulunuyor. Kocaeli’nin Darıca ilçesinde bulunan yeşil konut sürdürülebilir bir geleceğe atılan en somut adımlardan biri olarak, teknoloji ve doğayı uyumlu bir hayatta birleştiriyor. Yeşil mesken, akıllı idare sistemleriyle fazla enerjiyi depolayarak gereksinim duyulan vakitlerde bu gücün kullanılmasına imkan sağlıyor. Bu özellik, yeşil meskeni büsbütün bağımsız ve kendi kendine yeten bir hayat alanına dönüştürüyor. Türkiye’de tek örneğini yapan Elektrik Elektronik Mühendisi Kerem Çilli, bu konutu Milliyet.com.tr’ye anlattı.
AFET DURUMLARINDA KRİTİK EHEMMİYETE SAHİP
Güneş gücü dalında 10 yılı aşkın müddettir çalıştığını söyleyen Kerem Çilli, güneş gücünü geniş kitlelere yaymak için çalıştığını aktardı. Kerem Çilli bu projeyi hayata geçirirken, sonuçlarını insanlara şeffaf bir halde sunmayı maksat edindiğini söz etti. Kerem Çilli projenin Türkiye’de tek olmasının nedenini şöyle anlattı:
ALINTI “Bu projenin Türkiye’de tek olmasının temel sebebi şu; bizim çitlerimizde, balkonumuzda güneş gücü var. Bunun yapılma nedeni de mimarlarımıza müteahhitlerimize farkındalık oluşturmaktı. Ben bu dönemin verimlilik periyodu olduğuna inanıyorum. Vaktin, yerin, alanların verimli kullanılması değerli. Balkonu güneş gücü panelleriyle yine tasarlarken olağan duvar yerine güneş gücü panellerinin konulabileceğini, bu panellerin ise hem düşmeyi engelleyebileceğini hem de elektrik üretebileceğini göstermek istedik. Binamızı da ısı pompasıyla ısıtıp soğutuyoruz. Bu, Avrupa’da, ABD’de de yaygın olarak kullanılıyor. Bilhassa Rusya – Ukrayna savaşından sonra Avrupa’ya gaz akışının sonlandırılmasıyla elektrikli ısınma tahlilleri ön plana çıktı. Bu manada da ısı pompası çok kritik bir kıymete sahip. Böylelikle binanızı hem ısıtıp hem de serinletebiliyorsunuz.”
Kerem Çilli bu meskende lityum bataryalı sistem olduğunu belirterek anlatımına şu cümlelerle devam etti: “Güneş gücü kontağıyla bir arada lityum bataryalı bir sistemimiz var. Güneşten elde ettiğimiz güçle bataryalarımızı dolduruyoruz, akşam olunca da bataryayla konutumuzu besleyebiliyoruz. Böylelikle afet durumlarında bile bizim gücümüz kesintisiz bir halde sağlanmaya devam ediyor. Depolama sistemleri epeyce revaçta olan hususlar. Çünkü elektrikli araç içerisinde de batarya var, batarya depolama konusunda dünyada da çok önemli bir AR-GE yatırımı var. Her geçen gün kapasiteleri artıyor ve insanların çarçabuk ulaşabileceği halde fiyatları düşüyor.”
Yeşil meskende tüm bunların dışında elektrikli araç şarj istasyonu da mevcut. Bir konut için kullanılabilecek en üst pahanın 22 kilowatt olduğunu lisana getiren Çilli, yeşil konutta 22 kilowattlık sistemin bulunduğunu, bu sistemin de ortalama bir elektrikli aracı 2 saatte şarj ettiğini aktardı. Konutu daha da geliştirmek ismine daha çok çalıştıklarını kaydeden Kerem Çilli, yağmur suyunu topladıklarını da belirtti. Kerem Çilli, “Bahçemizi yağmurdan hasat ettiğimiz suyla suluyoruz. Mesela bir tonluk su depomuz var. Onun içerisinden suyu alıp bahçeyi sulamak için tekrar güneş paneliyle çalışan bir motor kullanıyoruz. Şu an konutu geliştirme noktasında akıllı mesken sistemleriyle bir arada de çalışmalar yapıyoruz. Bina otomasyonunu da yapacağız. Cep telefonuyla denetim edilebilecek. Hatta kaldırım taşlarının yerine konulabilecek bile güneş panelleri var. Bu hususla ilgili de görüşmelerimiz devam ediyor” dedi.
İnsanların tüm mutfak alışkanlıklarının bu projeyle değişebileceğini söz eden Çilli, “Örneğin suyu elektrikli su ısıtıcıda çok daha süratli, çok daha ucuza su kaynatabilecekler. Mutfakta da doğal gaza muhtaçlığımız kalmayacak. Güneş panellerinden elde ettiğimiz güçle yemeklerimizi indüksiyonlu ocaklarda yapabiliriz. Esasen bir meskenin öbür bir şeye muhtaçlığı kalmamış olmuyor” diyerek güç bağımsız bir konut yaptıklarını belirtti.
‘YENİ KONUTLARDA MECBURİLİK OLMALI’
Kerem Çilli, şu an bütün konutların kent şebekesinden bir elektrik aldığını ve ay sonunda bir fatura ödeyerek tek taraflı bir akışın olduğuna değindi. Yeşil bir konut yapıldığı vakit güç fazlasının olduğu durumlarda elektrik tellerine yani geriye hakikat bir elektrik akışı da olabileceğini söyledi. Çilli, “Enerji fazlasını tellere verebilmek çift istikametli bir etkileşim sağlıyor. Şebeke alt yapımız ufak değişiklikler dışında hâla 20 – 30 sene öncesiyle tıpkı. Bunun artık değişmesi gerekiyor. O sebeple dağıtık bir şebeke yapısına geçmemiz gerektiği bir gerçek. Bu dağıtık yapının en kıymetli modüllerinden birisi de yeşil ev” diye konuştu.
Mühendis Kerem Çilli, eski konutlarda de güneş gücün kullanılabileceğini belirterek, “Bu sistem var olan bir meskene de entegre edilebilir. Eski bir mesken bile olsa güneş gücü kullanılabilir. Yeni meskenlerde zati bence bir mecburilik olması gerekiyor. 5 bin metrekare olan yerlerde yüzde 5’e kadar yenilenebilir güç kullanımı zarurî. 2025’ten sonra 2 bin metrekare alanda mecburilik oranı yüzde 10 olacak fakat bu bence kâfi değil. Her yapılan müstakil konutun çatısında güneş gücü olmalı diye düşünüyorum. 5 bin metrekare üzere bir alan çok büyük bir alan ve bu türlü bir alan çok az. O yüzden her konutta mecburî olması epeyce yararlı olacak” dedi. Çilli heyetim yapılırken dikkat edilmesi gerekenleri, “Bir panel kurulurken güneye bakmasını çok isteriz. Türkiye kaidelerinde 30 derece civarında açıyla bir arada güneye bakması çok yeterli olur. Her konut elbette bu türlü değil lakin sorun değil. Bu türlü olmayan meskenlerde de güç üretilebilir lakin güneye bakan evde daha çok üretilir doğal ki” diyerek özetledi. Çilli, yeni nesin güneş panellerinde art yüzeyinden yansıyan ışıkla da panelin güç üretimine katkı sağlayabildiğini belirtti.
‘TOPLU KONUT PROJELERİNE ENTEGRE EDİLEBİLİR’
Kerem Çilli güneş güçleri sisteminde her şeye tahlil olduğunun altını çizerek, “Bu projeler toplu konut projelerine entegre edilebilir. Apartmanlarda çatı alanı yetersiz kalıyor. Bugünkü güneş gücü sistemiyle apartmanın çatısına güneş gücü koyayım, bununla da tüm binanın elektriğini karşılayayım diyemiyorsunuz. Bu noktada binaların dış cephesinin güneş gücü panelleriyle kaplanmasına başvurulabilir. Yurt dışında bununla ilgili kullanılan dekoratif güneş panelleri var. İnsanlarda güneş panellerine yönelik ‘sadece çatıya kurulur, yalnızca toprağa kurulur, dikey kurulmaz’ gibi yanlış algılar var. Bizim çitleri yaparken maksadımız da yanlış algıları yıkmaktı. Güneş gücünde çözümsüzlük yok, her şeyin bir tahlili var. Elektrik kullanım profili dediğimiz bir sistem var. Örneğin sabah konutta yoksunuz, akşam geliyorsunuz. Buna yönelik bir kurgu yapılabilir. Her türlü senaryoya güneş gücünde tahlil var” dedi. Yeşil mesken projesinin sürdürülebilirliğe olan katkısını Kerem Çilli şöyle kıymetlendirdi:
ALINTI “Sürdürülebilirliğin çok kıymetli bir modülünün güneş gücü olduğunu düşünüyorum. Zira güneş hayatın ana kaynaklarından bir tanesi. Güneş her gün doğuyor, batıyor ancak biz bunu kullanmıyoruz. Kullanmaya bir an önce başlanılması gerekiyor. Avrupa ülkeleri bunları kullanmaya daha süratli geçti. Güneş gücü, güç depolama, elektrikli araçlar… Bunların hepsini bir bütün olarak düşünmemiz gerekiyor. Güneşten arabayı dolduruyorsunuz. Otomobilden A noktasından B noktasına gidiyorsunuz. Mesela meskene geldiğinizde elektrikler gidiyor. Otomobildeki bataryada bulunan güçle konutu enerjilendirebiliyorsunuz. Hepsi birbiriyle kontaklı hususlar.”
Yeşil mesken projesi ve güneş gücü sistemleri konusunda eğitim veren Çilli, geleceğin uzakta olmadığını söyleyerek, “Güneş gücü yalnızca çatıya panel kurmak değil. 10 farklı iş kolundan istihdamı da sağlıyor. İstihdam noktasında yalnızca erkek hükümran iş kolu oluşturmuyor. Bizim bu geleceğe hazırlanmamız gerekiyor. Gelecek 3-5 sene sonrası değil, gelecek artık. Yeşil konut için üniversitelerle iş birliği de yapabilir, teknik seyahatlere açık bir mesken. Ben bu mevzuyu yaymak gayesiyle dijital platformlarda da fiyatsız olarak eğitim veriyorum. Okullarda da seminer düzenliyoruz” diyerek kelamlarını noktaladı.
Elektrikli meskenin en önemli özellikleri: 6,6 kWp çatı tipi güneş gücü (Güç artışı yapılacak, Kerem Çilli’nin hedefi15 kWp), balkonda güneş gücü, elektrikli araç şarj ünitesi, güneş güçlü çit sistemi, ısı pompası (yerden ısıtma, serinletme özellikli), yağmur suyu toplama, depolamalı hibrit solar sistemi, 7/25 çatıdan canlı yayın, ayrıyeten mutfakta indüksiyonlu ocak ile doğal gaza gereksinim sıfırlanmış durumda.